Moja córka ma 16 lat i okazało się, że jest w ciąży. Koniecznie chce wziąć ślub z ojcem swojego dziecka. Ja się na to nie zgadzam, ale ona twierdzi, że nie potrzebuje mojej zgody. Czy to prawda?

Szanowna Pani,

zgodnie z ogólnymi przepisami prawa, pełnoletnią jest ta osoba, która ukończyła 18 lat. Tak przedstawia sprawę kodeks cywilny[1] w art. 10 § 1. Zasada ogólna jest zatem taka, że jedynie osoby po 18-tych urodzinach uzyskują pełną zdolność do czynności prawnych czyli same mogą o sobie decydować w każdej sprawie.

Również art. 10 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego[2] podaje, że osoba niemająca ukończonych lat osiemnastu,  nie może zawrzeć małżeństwa. Przyjmuje się zatem, że zwykle ślub biorą osoby dorosłe.

Mimo powyższego ustawodawca przewidział wyjątek od tej reguły, dając możliwość zawarcia związku małżeńskiego również osobom niepełnoletnim, ale tylko z ważnych powodów. Kodeks nie określa, co może być tym ważnym powodem pozostawiając ocenę sądowi. Aby małoletnia kobieta, która ukończyła 16 lat, mogła zawrzeć związek małżeński musi sama zwrócić się do sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na ślub. Z okoliczności sprawy powinno wynikać, że zawarcie takiego małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. Trudno przewidzieć konkretnie, jaka byłaby decyzja sądu w przypadku Pani córki, jednak można sobie wyobrazić, że ciąża oraz wola córki zawarcia związku małżeńskiego z ojcem dziecka będzie tą okolicznością, o której mówi kodeks. Sąd prawdopodobnie oceni, że skoro dziewczyna, mimo, że nieletnia zaszła w ciążę to dobrem jej, dziecka i partnera córki będzie założenie rodziny.

Córka ma prawo sama złożyć wniosek do sądu o wyrażenie zgody na zawarcie małżeństwa i nie potrzebuje do tego zgody żadnego z rodziców.

Dodatkowo jeszcze podpowiem, że zgodnie z kolei  z art. 10 § 2 kodeksu cywilnego, jeżeli córka uzyska zgodę sądu na ślub, to z momentem zamążpójścia formalnie stanie się pełnoletnia mimo, że jeszcze będzie przed osiemnastką. Stanie się zatem w świetle prawa dorosłą osobą i to nieodwołalnie. Oznacza to, że nawet późniejsze unieważnienie zawartego wcześniej małżeństwa, jeżeli miałoby to miejsce nawet przed 18-tymi urodzinami córki, nie spowoduje, że ponownie stanie się ona niepełnoletnia. Od dnia zawarcia związku małżeńskiego kobieta bez względu na wiek staje się dorosła.

Z poważaniem

Tatiana Kiełb-Szewczyk

radca prawny

[1] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny, tj. z dnia 9.02.2017 r. Dz.U. z 2017 roku, poz. 459.

[2] Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku kodeks rodzinny i opiekuńczy, tj. z dnia 9.03.2017 r. Dz. U. z 2017 poz. 682.